گفت‌وگو با دبیر اجرایی سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان زنجان
رضا یاوری: تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی است
رضا یاوری هنرمند تئاتر زنجان و دبیر اجرایی سی و پنجمین جشنواره تئاتر این استان، تصورش بر این است که از سال ۹۷ تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی بوده و این تغییر و تحول به لحاظ حضور، تولید و اجرا در نمایش‌های استان در سال ۹۸ به‌صورت محسوس دیده شده ولی با شروع پاندمی و تعطیلی تئاتر باز دچار رکود شده‌است و برگزاری کارگاه آموزشی با حضور اساتید مجرب باعث رشد و جهش قابل‌توجهی در تئاتر استان خواهد داشت
رضا یاوری هنرمند تئاتر استان زنجان، سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان زنجان از 22 لغایت 25 آبان ماه سال جاری در زنجان در دو بخش خیابانی و صحنه‌ای برگزار شد. دبیر اجرایی این جشنواره رضا یاوری بود.
به بهانه برگزاری این رویداد، گفت‌وگویی با او انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
از سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان زنجان برایمان بگویید؟
سی پنجمین جشنواره تئاتر استان طبق تقویم فراخوان این جشنواره برگزار شد. ولی امسال با یک تفاوت محسوس نسبت به ادوار گذشته و آن اتفاق خوب اضافه شدن بخش خیابانی به این جشنواره بود. ۱۹ اثر در دو بخش صحنه‌ای و خیابانی در مرحله بازبینی بودند که در نهایت ۱۲ اثر (۸ اثر در بخش صحنه‌ای و ۴ اثر در بخش خیابانی) توسط هیئت انتخاب آثار جهت شرکت در جشنواره سی و پنجم تئاتر استان زنجان که ۲۲ الی ۲۵ آبان به دبیری امراله حسنی معرفی شدند و در نهایت دو نمایش «مرثیه‌ای برای کلمات» و «لابیرنت» به جشنواره منطقه‌ای فجر راه‌یافتند.
حضور گروه‌های شهرستانی را در این جشنواره چگونه دیدید؟ و چرا از تئاتر شهرستان خدابنده و ابهر که در سال‌های گذشته جزو شهرستان‌های برتر جشنواره بودند آن پویایی و طراوت را نمی‌بینیم؟ مشکل کار در کجاست؟
این دوره از شهرستان‌های خدابنده ۱ اثر و شهرستان ابهر ۱ اثر در بخش صحنه‌ای و از شهرستان خرمدره که در این سال‌های اخیر فعالیت و رشد چشمگیری داشتند ۳ اثر در بخش صحنه‌ای و دو اثر در بخش خیابانی در مرحله بازبینی حضورداشتتد
که نمایش «معرکه در معرکه» از ابهر، نمایش «اسکورت» از خرمدره در بخش صحنه‌ای پذیرفته شدند و دو نمایش خیابانی «فرکانس» و «این پوتین نفس میکشه» از خرمدره در بخش خیابانی جواز حضور و شرکت در سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان زنجان را کسب کردند. اما چرا شهرستان‌های فعال و هنرمندان این شهرستان‌ها که سابق حضور موفق و چشمگیری داشتند امسال نبودند دلایل متعددی دارد که به نظرم باید آسیب‌شناسی شود.
مثلاً نبود سخت‌افزار (مثل پلاتو و محل اجرای مناسب) در شهرستان‌ها یا عقب‌نشینی فعالان تئاتر شهرستان‌های مذکور به دلایل مختلف از مواردی است که حضور موفق آثارشان را تحت شعاع قرار داده و متأسفانه غیبت این عزیزان به لحاظ کیفی جشنواره استانی را کم‌فروغ می‌کند. البته این مشکلات در مرکز استان نیز هست ولی نسبت به شهرستان‌های تابع کمتر که امیدواریم هرچه زودتر رفع شود و مثل چند دوره‌ای در گذشته داشتیم شاهد جشنواره‌ای پررونق به لحاظ کمی و کیفی باشیم.
مدتی است جایگاهی که استان زنجان در میان استان‌های کشور داشت ازدست‌رفته است. به‌عنوان کسی که سال‌هاست در سطح اول تئاتر استان فعالیت می‌کنید. برای رسیدن دوباره به آن جایگاه چه پیشنهاد‌هایی دارید؟
کمی مخالف این هستم که جایگاه تئاترمان را در بین استان‌های کشور ازدست‌داده‌ایم. ما در بیشتر جشنواره‌ها حضور نداریم و غایب هستیم یعنی به این حجم از فراخوان‌های جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای لبیک گفته نمی‌شود و خب این امر باعث فراموش‌شدن تئاتر استان و هنرمندانش در بین تئاتری‌های استان‌های دیگر و کشور می‌شود. وگرنه در انگشت‌شمار جشنواره‌ها که هنرمندان تئاتر استان زنجان حضور میابند آثار دیده‌شده و جوایزی راهم کسب می‌کنند ولی در کل تئاتر استان زنجان غیبتش در جشنواره‌ها به‌صورت فرسایشی ریشه این هنر را خواهد خشکاند.
سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان زنجان در بخش خیابانی نمایشی را به جشنواره مناطق معرفی نکرد. علت این موضوع را در چه می‌دانید؟
همان‌طور که گفتم بخش خیابانی در کنار بخش صحنه‌ای جشنواره استانی را برای اولین بار تجربه می‌کردیم.۴ اثر هم در این بخش باهم به رقابت پرداختند ولی در پایان تصمیم هیئت‌داوران بر این بود که هیچ اثری را به مرحله بعد معرفی نکنند که این اتفاق در بعضی استان‌ها نیز رخ‌داده است اما اگر واقع‌بین باشیم باید به این نکته فکر کنیم که هنوز از تئاتر خیابانی تعریف درستی به دست نیاورده‌ایم و در حال آزمون‌وخطا هستیم هرچند گروهی فعال داریم که در بخش نویسندگی، کارگردانی و بازیگری در رویدادهای مهم تئاتر خیابانی درخشیدند و افتخارآفرین بودند ولی باید با برگزاری کارگاه‌های آموزشی تئاتر خیابانی توسط افراد مجرب این‌گونه نمایشی استعدادهای خوب تئاتر استان را برای تولید، اجرا و حضور موفق آموزش دهیم.
به نظر شما برگزاری اصولی کارگاه‌های آموزشی چه تأثیری بر رشد و اعتلای تئاتر استان دارد؟
تصورم بر این است که از سال ۹۷ تئاتر زنجان در حال پوست‌اندازی بود و این تغییر و تحول به لحاظ حضور، تولید و اجرا در نمایش‌های استان در سال ۹۸ به‌صورت کاملاً فاحش و محسوس دیده شد ولی با شروع پاندمی و تعطیلی تئاتر باز دچار رکود شدیم ...این پوست‌اندازی هم در نسل قدیمی و هم‌نسل جدید تئاتر اتفاق میفتاد ولی تعطیلی ۲ و نیم ساله تئاتر کار را سخت‌تر و به نقطه صفر برگردانند...برگزاری کارگاه آموزشی تأکید می‌کنم با حضور اساتید مجرب و بروز تئاتر کشور و شرکت هنرمندان در این کارگاه‌ها قطعاً باعث رشد و جهش قابل‌توجهی در تئاتر استان خواهد داشت اما به شرطی که این کارگاه‌ها به‌صورت مداوم و با یک برنامه‌ریزی مدون و درست برگزار شود نه صرفاً جهت ارائه گزارش
حضور دو داور از تهران و یک داور از استان زنجان را در گروه داوری چگونه دیدید؟ و به نظر شما بهترین ترکیب داوری کدام ترکیب است؟
خب حضور این دو داور که از مدرسان و فعالین تئاتر هستند و هردو در عرصه ملی و بین‌المللی زبانزد هستند بی‌شک اتفاق خوشایندی ست. معتقد هستم در جشنواره‌های استانی حضور داوران که در عرصه تولید، اجرا، تدریس و مدیریتی تئاتر که به‌صورت حرفه‌ای فعالیت دارند باید حضورداشته باشند ...همین بهانه‌ای ست که از ایشان جهت برگزاری کارگاه آموزشی می‌توان بهره گرفت. نکته بعدی اینکه داوران بروزتر و آشناتر با تئاتر روز هستند و در امر داوری و انتخاب آثار برای مرحله بعدی نمایش‌های آپدیت تر را انتخاب و معرفی می‌کنند که این امر موجب شناخته شدن و دیده شدن هنرمندانی ست که در طول سال بامطالعه، دیدن، تمرین کردن به تولید اثری موفق‌تر و تئاتری‌تر رسیدند.
حرف آخر؟
سلام می‌کنم به مسئولین برگزاری، دبیر، دبیر اجرایی، مدیر اجرای و ... همه عزیزانی که سی و ششمین جشحواره تئاتر استان زنجان در سال ۱۴۰۳ برگزار خواهند کرد. سلام می‌کنم بر جشنواره سی و ششم تئاتر استان زنجان که در نظر من از فردای اختتامیه دوره سی و پنجم آغازشده است.
