نخستین جشنواره آیینی سنتی ترک‌زبانان کشور به ایستگاه پایانی رسید

به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در زنجان، نخستین جشنواره آیینی سنتی ترک‌زبانان کشور از ۲۷ تا ۳۰ مهر در زنجان برگزار شد.

مراسم اختتامیه نخستین جشنواره آیینی سنتی ترک‌زبانان کشور 30 مهر، با حضور ابوالفضل رفیعی (معاون سیاسی امنیتی استانداری زنجان)، امرالله حسنی (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان)، علیرضا فیروزفر (شهردار زنجان)، شرکت‌کنندگان و داوران و پیشکسوتان در تالار هنر فرهنگسرای امام خمینی(ره) برگزار شد.

امرالله حسنی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در این مراسم با اشاره به این‌که آیین‌ها، سنت‌ها و باورها قسمت اعظمی از تمدن مردمان یک منطقه و کشور را تشکیل داده و بخش تفکیک‌ناپذیر از تاریخ و فرهنگ هر جامعه است، گفت: «زندگی نخستین انسان‌ها همواره با آیین‌های گوناگون همراه بوده و ریشه این آیین‌ها به بدو خلقت انسان باز می‌گردد.»

او با اشاره به این‌که انسان‌های اولیه برای خود رسوم خاصی را شکل داده و در آن به بازنمایی و روایتگری حوادث و اتفاقات گذشته و باورهایشان می‌پرداختند، افزود: «به تبع آن نمایش و نمایشگری پا به عرصه وجود نهاده و همواره مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده است.»

حسنی ادامه داد: «مردم هر منطقه‌ای برای خود آیین و رسوم خاصی داشتند که در زمان و مکان خاصی شکل گرفته و برخی که دارای جنبه‌های نمایشی بوده به اجرا گذاشته می‌شدند که تعلق نمایش‌های آیینی و سنتی به زمان و مکان خاصی از ویژگی‌های برجسته و منحصر به فرد چنین نمایش‌هایی محسوب می‌شود.»

او گفت: «امیدواریم مداومت و پیگیری‌های تمامی هنرمندان و مسئولین استانی زمینه را برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر این رویداد در سال‌های آتی هموار سازد.»

اهمیت استمرار رویدادهای فرهنگی و هنری در شهر

علیرضا فیروزفر، شهردار زنجان با اشاره به این‌که در یک ماه اخیر اتفاقات تئاتری خوبی در استان را شاهد هستیم، گفت: «اوج اهمیت این رویدادهای فرهنگی و هنری، حضور هنرمندان ترک‌زبان در شهر زنجان است.»

او با ابراز امیدواری برای استمرار چنین برنامه‌هایی در شهر زنجان، گفت: «قرابت عاطفه و هنر در بین هنرمندان موج می‌زند و اوج هنر در بین بانوان بالاتر از آقایان است چون عواطف انسانی در بین بانوان بیشتر است، از این‌رو هنر در بین این قشر به اوج خود می‌رسد.»

شهردار زنجان با تاکید بر این‌که ما ایرانیان از ابتدا به هنر و عاطفه معروف هستیم، افزود: «متاسفانه امروز شاهد روزهایی هستیم که عواطف انسان تا جایی کور شده که برخی انسان‌های مستکبر از کشته شدن انسان‌ها و کودکان مسرور می‌شوند.»

فیروزفر با اشاره به این‌که امروز پایان سناریوی رژیم غاصب را شاهد هستیم و با این حرکت اسرائیل به سمت نابودی‌اش پیش می‌رود، گفت: «امروز کودکان غزه جان خود را فدا می‌کنند که نوید پایانی بر سناریوی رژیم غاصب است.»

حماسه آفرینی ترک زبانان بر کسی پوشیده نیست

در ادامه مراسم ابوالفضل رفیعی معاون سیاسی امنیتی استانداری زنجان گفت: «کشور ما از قومیت‌های متعددی تشکیل شده و عظمت ایران در گرو اقوام و مذاهب مختلف است که در کنار هم ملت ایران را تشکیل می‌دهند.»
او با بیان این‌که آذری‌زبانان حماسه‌ها و تاریخ‌سازی متعددی در قرون مختلف داشتند، گفت: «همیشه آذری‌زبانان در خط مقدم دفاع از کیان کشور و تمامیت ارضی کشور بوده‌اند.»
رفیعی با اشاره به این‌که مقاومت و هوشیاری و غیرت ملی و دینی آذری زبانان در یکپارچگی کشور تاثیرگذار بوده است، افزود: «با مراجعه به تاریخ مشروطه و اسناد موجود حماسه آفرینی ترک‌زبانان بر کسی پوشیده نیست.»
او گفت: «در هشت سال جنگ تحمیلی ترک‌زبانان به عنوان خط‌شکنان در جبهه‌ها حضور داشتند. هویت جزء جدانشدنی اقوام و ملت‌هاست و همین انسجام و یکپارچگی بین اقوام هویت کلی ایران و ملت را شکل می‌دهد.»
رفیعی افزود: «هویت ایرانی و اسلامی به عنوان مولفه اقتدار ایران در سطح جهانی خود را نشان می‌دهد، دشمنان به دنبال اختلاف افکنی بین قومیت‌ها بودند، غافل از اینکه به یکپارچگی اقوام بیشتر کشور کمک می‌کنند.»
معاون سیاسی امنیتی استانداری زنجان ادامه داد: «افرادی تلاش می کنند هویت‌های محلی و بومی را به عنوان اصل با اهداف مغرضانه در مقابل هویت دینی و ملی قرار دهند که خوشبختانه این تلاش‌ها بی‌نتیجه مانده است.»
رفیعی با اشاره به این‌که امیدواریم روزبه‌روز شاهد غنای هویت‌های بومی و محلی خود باشیم، بر سرنگونی رژیم غاصب اسراییل تاکید کرد.

تقدیر از عاشیق مسلم عسگری

امیر سهامی دبیر جشنواره، با اشاره به اینکه پیش از این بنا بود از مسلم عسگری چهره شناخته شده استانی قدردانی و تشکر شود، گفت: «پیگیر قدردانی از زحمات این هنرمند عرصه عاشیقی هستیم.»

عاشیق مسلم عسگری ضمن ابراز خرسندی از اجرای چنین جشنواره‌ای گفت: «این جشنواره فرصتی برای احیا داستان‌ها و سنت‌های کهن است. 21 داستان به چاپ رسانده‌ام که به زودی منتشر و در زنجان نیز به دست علاقه‌مندان خواهد رسید. چاپ کتاب با موضوع داستان‌های عاشیقی با هدف فراموش نشدن داستان‌های کهن است.»

عاشیق مسلم عسگری با اجرای 25 داستان از سری داستان‌های حماسی و عاشقانه ترکی در قالب بیش از 130 کاست، مقام برتر را در بین عاشیق‌های ایران، جمهوری آذربایجان و حتی ترکیه دارد.

داستان‌هایی که عاشیق مسلم عسگری در حافظه خود داشته‌ توسط محمد رزاقی گرد‌آوری شده‌ است و مراحل تایپ و تدوین را طی می‌کنند.

بیانیه هیئت داوران

در ادامه برنامه حسین عباسی‌نیا بیانیه هیئت داوران متشکل را قرائت کرد، در متن بیانیه آمده‌ است:

«برخی از پژوهشگران آیین‌ها را مصداق و تبلور عینی و مثالی اسطوره‌ها و لازمه برگزاری و شناخت بن‌مایه‌های اساطیر می‌دانند که صدالبته رعایت مبانی اجرایی بدون هرگونه بدعت، دخل و تصرف لازمه چنین اجرایی است. با عنایت به این‌که اغلب دانسته‌های نسل حاضر از چون و چند برگزاری برخی از آیین‌های نمایشی مبنی بر دانسته‌ها و روایت‌های شفاهی نسل گذشته می‌باشد؛ دخل و تصرف در نحوه برگزاری و آیین نمایشی موجب انحراف و از دست رفتن اصالت آن می‌شود، لذا تاکید بر حفظ اصول و مبانی اجرای هر یک از اشکال نمایش آیینی با توجه به ویژگی‌های بومی آن از مهم‌ترین محورهای ارزیابی آثار راه‌یافته به نخستین جشنواره آیینی سنتی ترک‌زبانان ایران توسط هیئت داوران بوده است.
در بخش ارزیابی روایت‌های آهنگین توسط گروه‌های عاشقی رعایت اصول زیر مدنظر داوران بوده است؛ رعایت لباس فرم، ریتم در اجرا، تلفظ صحیح اشعار، تلفیق مناسب شعر و موسیقی و مهارت در داستان‌گویی، صلابت بیان و نداشتن تیکه‌کلام‌های اضافی، استفاده به‌موقع از آرایه‌های ادبی و ضرب‌المثل‌ها توجه به توصیف موقعیت مکان و احوالات قهرمانان.»

معرفی آثار برگزیده:

در ادامه برنامه هیئت داوران جشنواره متشکل از داوود فتحعلی‌بیگی، پوپک عظیم‌پور، منوچهر نجفی و حسین عباسی‌نیا، آثار برگزیده را به این شرح معرفی کردند:

بخش موسیقی: نفرات اول و دوم ندارد و جایزه سوم برای موسیقی نمایش «نقل کوراوغلو» به حسین عمویی، فرهاد خمس‌پور و احسان نجفی رسید

بخش طراحی لباس: تقدیر: ملیحه واعظی، طراح لباس نمایش «آیین آب»، و ژالین کرمی طراح لباس نمایش «تکمچینین ناقیلی».

بخش بازیگری:

نفر اول: حمیدرضا محمدلو در نمایش «افسانه نقل کوراوغلو»

نفر دوم علی پاشازاده در نمایش «کوسا کچل»

 نفر سوم محمد محمدی در نمایش «افسانه کوراوغلو»

بخش نویسندگی:

 نفر اول: حمیدرضا محمدپور برای نویسندگی نمایش «تکمچی ناقیلی»

نفر دوم: ندارد

نفر سوم: حسین صادقی اقدم برای نویسندگی نمایش «تکمچی لر»

بخش کارگردانی:

نفر اول: ژالین کرمی برای کارگردانی نمایش «کور اوغلو»

نفر دوم ملیحه واعظی برای کارگردانی نمایش «اوز ییغما»

نفر سوم حمیده علیپور برای کارگردانی نمای «تکمچیلر»

بخش مشق حرکت: گروه مشق حرکت نمایش «کوراوغلو» به سرپرستی مشترک فاطمه فاطمه نبی لو و حمید حبیبی.

هیئت داوران به دلیل عدم تطابق نمایش «ینه یاپراقلار دوشور» با کارهای آیینی به طور جداگانه از عوامل این نمایش تقدیر کرد؛ (توحید نجفلو؛ نویسنده متن، عسگر عابدی؛ کارگردان، رویا جلیلی؛ بازیگر نقش آنا و عاشیق حسین یداللهی؛ موسیقی)

بخش عاشیقی:

جایزه دوم به طور مشترک برای موسیقی «تلیم خان و مهری» به محرم جلالی و موسیقی «نوروز قنداب» به رسول اجاقلو رسید.

جایزه اول: عباس ستاری برای اجرای «اصلی و کرم».

تقدیر: علیرضا قلی‌زاده برای نوازندگی متبحرانه ساز قاوال در «عاشیق غریب و شاه صنم».

 تقدیر: خلیل جعفرزاده و حسین اسدی برای داستان‌های «یتیم سیدی» و «قربان و پری».

نخستین جشنواره آیینی سنتی ترک‌زبانان کشور با مشارکت موسسه تئاتر آزاد عرفان و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان و ارگان های استانی به دبیری امیر سهامی از ۲۷ تا ۳۰ مهر در زنجان برگزار شد.