گفتوگو با کارگردان حاضر در نخستین جشنواره آیینی سنتی ترکزبانان کشور
ملیحه واعظی: جشنواره سرآغازی برای تبادلات فرهنگی بین هنرمندان است
ملیحه واعظی که با کارگردانی دو نمایش در نخستین جشنواره آیینی سنتی ترکزبانان کشور حضور دارد، معتقد است برگزاری این جشنوارهها به دیده شدن آثار هنرمندان کمک میکند و میتواند سرآغازی برای تبادلات فرهنگی بین هنرمندان باشد.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در زنجان، نخستین جشنواره آیینی سنتی ترکزبانان کشور از ۲۷ تا ۳۰ مهر در این شهر در حال برگزاری است.
ملیحه واعظی که با کارگردانی نمایشهای «آیین آب» و « اوز ییغما» در این جشنواره حضور دارد، با اشاره به اینکه « آیین آفتاب» یکی از آیینهایی است که برای طلب بارش باران رواج دارد، گفت: «این آیین که به زبان محلی «چومچه خاتون» نامیده میشود، آیینی برای طلب باران است.»
او افزود: «در زمانهای دور «چومچه خاتون» را از میان زنان با ایمان و کاربلد انتخاب میکردند و پنج نفر در اطراف این خانم قرار میگرفتند که زیر لب با خواندن شعر به درِ منازل مردم رفته و از مردم احسان دریافت میکردند. معمولا اهالی خانهای که به آن رجوع میکردند، هر چه در دسترس داشتند اعم از گندم، جو و برنج و حبوبات را به آنها میدادند.»
واعظی ادامه داد: «پس از جمع کردن احسان، این مواد را روی تپهای جمع کرده و در دیگی میریختند و آش میپختند و از خدا میخواستند که باران ببارد و آن خاتون، هر چه از خدا میخواست، به او داده میشد.»
این هنرمند در مورد اثر دیگر خود به اسم « اوز ییغما» گفت: «این آیین مختص یکی از روستاهای آذربایجان است که روستاییان دامداری میکنند. در این روستا وقتی گوسفند نتواند زادوولد کند، اتفاقی بسیار ناگوار است و زندگی روستاییان مختل میشود؛ چراکه از طریق لبنیاتی که دام تولید میکند، زندگی میگذرانند.»
او افزود: « آخر اسفند فصل زادوولد گوسفندان است و «اوز ییغما» که از این موضوع بسیار خوشحال میشود، به درِ منازل روستاییها رفته و از آنها انعام میگیرد که معولا پول است اما من در کارم از پارچههای رنگی استفاده کردم و در پایان نیز با قربانی کردن یک گوسفند در روستا جشن میگیرند.»
واعظی با بیان اینکه سعی کردم در این کار با موسیقیهای فولکلور و حرکات موزونی که در وصف گوسفند گفته میشود، آیینهای گذشته را به صحنه بیاورم، گفت: «این جشنوارهها به حفظ آیینها و سنتها و ادبیات شفاهی فراموششده کمک میکند و مانع از یاد رفتن این رسوم و آیینها میشود. ضمن اینکه شرایط را برای محققان فراهم میکند تا در مورد این آیینها به مطالعات بیشتری بپردازند و اینگونه موجبات تبادل فرهنگی مهیا میشود.»
این هنرمند افزود:« من برای نوشتن نمایشنامه آثارم تحقیقات بسیاری میکنم و بسیاری از کارهایم در کشورهای دیگر نظیر ترکیه و باکو روی صحنه رفته است.»
او گفت: «برگزاری این جشنوارهها به دیده شدن آثار هنرمندان کمک میکند و میتواند سرآغازی برای تبادلات فرهنگی بین هنرمندان باشد. همچنین در جهت فرهنگسازی برای نسل آینده نیز بسیار اهمیت دارد؛ چراکه جوانان ما باید با فرهنگ و آیینها و سنتهای گذشتگان خود آشنایی داشته باشند.»
نخستین جشنواره آیینی سنتی ترکزبانان کشور با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان، مؤسسه تئاتر آزاد عرفان و ارگانهای استانی، از ۲۷ تا ۳۰ مهر به دبیری امیر سهامی در زنجان در حال برگزاری است.